[1942]
Testo di Hirsh Glik
Musica di Dimitri Pokrass [da una canzone popolare russa]
Lyrics: Hirsh Glik
Music: Dimitri Pokrass [based upon a Russian folksong]
La canzone fu scritta da Hirsh Glik all'età di soli 16 anni, quando ancora si trovava nel ghetto di Vilnius e divenne in breve tempo celeberrima, nonché l'inno del movimento di resistenza partigiana ebraica agli assassini nazisti.
* Yiddish
זאָג ניט קײנמאָל
זאָג נישט קיינמאָל אַז דו גייסט דעם לעצטן וועג,
כאָטש הימלען בלײַענע פֿאַרשטעלן בלאָע טעג ;
ווײַל קומען וועט נאָך אונדזער אויסגעבענקטע שעה –
עס וועט אַ פּויק טאָן אונדזער טראָט – מיר זייַנען דאָ!
פֿון גרינעם פּאַלמען - לאַנד ביז לאַנד פֿון ווייַטן שניי,
מיר קומען אָן מיט אונדזער פּייַן, מיט אונדזער וויי.
און וווּ געפֿאַלן ס'איז אַ שפּריץ פֿון אונדזער בלוט,
ס'וועט אַ שפּראָץ דאָרט אונדזער גבֿורה אונדזער מוט.
ס´וועט די מאָרגן-זון באַגילדן אונדז דעם הייַנט,
און דער נעכטן וועט פֿאַרשווינדן מיטן פֿייַנט,
און אויב פֿאַרזאַמען וועט די זון אין דעם קאַיאָר –
ווי אַ פּאַראָל זאָל גיין דאָס ליד פֿון דור צו דור.
דאָס ליד געשריבן איז מיט בלוט און ניט מיט בלײַ,
ס´איז ניט קיין ליד פֿון אַ פֿויגל אויף דער פֿרייַ.
דאָס האָט אַ פֿאָלק צווישן פֿאַלנדיקע ווענט,
דאָס ליד געזונגען מיט נאַגאַנעס אין די הענט.
טאָ זאָג ניט קיינמאָל אַז דו גייסט דעם לעצטן וועג,
כאָטש הימלען בלײַענע פֿאַרשטעלן בלאָע טעג.
ווײַל קומען וועט נאָך אונדזער אויסגעבענקטע שעה –
עס וועט אַ פּויק טאָן אונדזער טראָט – מיר זייַנען דאָ!
*Yiddish in transliteration
ZOG NIT KEYNMOL
Zog nit keynmol az du geyst dem letstn veg,
Khotsh himeln blayene farshtein bloye teg.
Kumen vet nokh undzer oysgebenkte sho -
S'vet a poyk ton undzer trot - mir zaynen do!
Fun grinem palmenland biz vaysn land fun shney,
Mir kumen on mit undzer payn, mit undzer vey,
Un vu gefain s'iz a shprits fun undzer blut,
Shprotsn vet dort undzer gvure, undzer mut.
S'vet di morgnzun bagildn undz dem haynt,
Un der nekhtn vet farshvindn mitn faynd,
Nor oyb farzamen vet di zun in dem kayor -
Vi a parol zol geyn dos lid fun dor tsu dor.
Dos lid geshribn iz mit blut un nit mit blay,
S'iz not keyn lidl fun a foygl af der fray,
Dos hot a fold tsvishn faindike vent
Dos lid gezungen mit naganes in di hent!
To zog nit keynmol az du geyst dem letstn veg,
Khotsh kimlen blayene farshtein bloye teg,
Kumen vet nokh undzer oysgebenkte sho -
S'vet a poyk ton undzer trot - mir zaynen do!
* Italian translation
NON DIRE MAI
Non dire mai che hai percorso l'ultimo cammino
anche se le nuvole nascondono l'orizzonte
verrà ancora la nostra ora tanto attesa
risuonerà ancora il nostro passo "noi siamo qui"
Dalle terre delle verdi palme alla terra delle bianche nevi
noi veniamo con il dolore delle nostre sofferenze
e dove è caduta una stilla del nostro sangue
lì fiorirà il nostro coraggio, il nostro eroismo
Questo canto è scritto con il sangue, non con l'inchiostro
non è un canto di un uccello in libertà
questo l'ha scritto un popolo fra muri che crollavano
l'ha cantato con i mitra in mano
Il sole del mattino illuminerà d'oro il nostro oggi
e il nostro ieri si dissolverà con il nemico
ma anche se il sole e l'alba tardassero
come una parola d'ordine, questo canto andrà di generazione in generazione.
Non dire mai che hai percorso l'ultimo cammino
anche se le nuvole nascondono l'orizzonte
verrà ancora la nostra ora tanto attesa
risuonerà ancora il nostro passo "noi siamo qui"
* traduzione ebraica
שיר הפרטיזנים
ביצוע: שמעון ישראלי
מילים: הירש גליק
לחן: לא ידוע
גירסה עברית: אברהם שלונסקי
אל נא תאמר הנה דרכי האחרונה
את אור היום הסתירו שמי העננה
זה יום נכספנו לו עוד יעל ויבוא
ומצעדינו עוד ירעים אנחנו פה
מארץ התמר עד ירכתי כפורים
אנחנו פה במכאובות ויסורים
ובאשר טיפת דמנו שם נגרה
הלאינוב עוד עוז רוחנו בגבורה
עמוד השחר על יומנו אור יהל
עם הצורר יחלוף תמולנו כמו צל
אך אם חלילה יאחר לבוא האור
כמו סיסמא יהא השיר מדור לדור
בכתב הדם והעופרת הוא נכתב
הוא לא שירת ציפור הדרור והמרחב
כי בין קירות נופלים שרוהו כל העם
יחדיו שרוהו ונגאנים בידם
על כן אל נא תאמר דרכי האחרונה..
*English translation
NEVER SAY
Never say that there is only death for you,
Though leaden skies may be concealing days of blue,
Because the hour we have hungered for near;
Beneath our tread the earth shall tremble -- we are here!
From land of palm tree to the far-off land of snow,
We shall be coming with our torment and our woe;
And everywhere our blood has sunk into the earth,
Shall our bravery, our vigor blossom forth.
We'll have the morning sun to set our day aglow,
And all our yesterdays shall vanish with the foe;
And if the time is long before the sun appears,
Then let this song go like a signal through the years.
This song was written with blood and not with lead;
It's not a song that summer birds sing overhead;
It was a people among toppling barricades,
That sang this song of ours with pistols and grenades.
Never say that there is only death for you,
Though leaden skies may be concealing days of blue,
Because the hour we have hungered for is near;
Beneath our tread the earth shall tremble, -- we are here!
* traduzione francese
NE DIS JAMAIS
Ne dis jamais que c’est ton denier chemin
Malgré les cieux de plomb qui cachent le bleu du jour
Car sonnera pour nous l’heure tant attendue
Nos pas feront retentir ce cri : nous sommes là
Le soleil illuminera notre présent
Les nuits noires disparaîtront avec l’ennemi
Et si le soleil devait tarder à l’horizon
Ce chant se transmettra comme un appel
Ce chant n’a pas été écrit avec un crayon mais avec du sang
Ce n’est pas le chant d’un oiseau en liberté :
Un peuple entouré de murs qui s’écroulent
l’a chanté, nagan* à la main
Du vert pays des palmiers jusqu’au pays des neiges blanches
Nous arrivons avec nos souffrances et nos douleurs
Et là où est tombé la plus petite goutte de sang
Jaillira notre héroïsme et notre courage
C’est pourquoi ne dis jamais que c’est ton dernier chemin
Malgré les cieux de plomb qui cachent le bleu du jour
Car sonnera pour nous l’heure tant attendue
Nos pas feront retentir ce cri : nous sommes là
*nagan, pistolet de l'armée rouge
* traduzione tedesca
SAGE NIMMER MEHR
Jüdisches Partisanenlied
Sage nimmer mehr, du gehst den letzten Gang,
weil Gewölk wie Blei den blauen Tag verschlang.
Die ersehnte Stunde kommt und sie ist nah -
unser Massenschritt wird pauken: Wir sind da.
Aus der Welt der Palmen - Welt von Eis und Schnee-
kommen wir mit unsrer Pein, mit unsrem Weh.
Wo ein Tropfen ward verspritzt von unserem Blut,
werden sprießen unsre Flinten, unser Mut.
Unser Tag im goldnen Morgenlichte scheint -
unser Gestern wird verschwinden mit dem Feind.
Ob der Himmel uns die Sonne überzieht -
unsren Enkeln sei Parole unser Lied.
Dieses Lied steht da in Blut und nicht in Blei.
Sang kein Vogel diese Weise, leicht und frei -
zwischen stürzendem Gemäuer, Rauch und Brand
sang ein Volk dies Lied, die Waffe in der Hand.
So sage nimmer mehr, du gehst den letzten Gang,
weil Gewölk wie Blei den blauen Tag verschlang.
Die ersehnte Stunde kommt und sie ist nah -
unser Massenschritt wird pauken: Wir sind da.
* traduzione olandese/flamminga
ZEG NOOIT
Zeg nooit dat je de laatste weg gaat,
Al bedekken onheilspellende wolken de heldere lucht,
Het uur waar we zo naar verlangen zal zeker komen
Onze dreunende stappen zullen klinken: wij leven.
Van het land waar palmen groeien
Tot het land van sneeuw
Komen wij, met ons leed, met onze pijn
En waar ons bloed gevloeid heeft
Daar zullen onze kracht en onze moed weer open bloeien.
De zon van morgen zal het heden overstralen,
Met de vijand zal de duisternis verdwijnen.
Maar komt er geen nieuwe dageraad
En zou de zon niet schijnen,
Dan zal ons lied als een parool klinken.
Niet met inkt, maar met bloed is ons lied geschreven,
Het is niet het lied van een vogel die in vrijheid zingt,
Maar bij het instorten van de muren
Heeft een volk gezongen met geweren in de hand.
Dus zeg nooit dat je de laatste weg gaat,
Al bedekken onheilspellende wolken de heldere lucht,
Het uur waar we zo naar verlangen zal zeker komen
Onze dreunende stappen zullen klinken: wij leven.
* traduzione russa
НИКОГДА НЕ ГОВОРИ
Никогда не говори - не позабудь! -
Что идешь ты в свой последний грустный путь.
Он придет, пробьет великий этот час -
Простучат шаги: "Мы здесь. Мы судим вас!"
От зеленых пальм до голубых снегов
Мы проходим с болью двадцати веков.
Где упала капля нашей крови - там
Мужество взойдет, рванется к небесам.
Утреннее солнце золотит наш день.
Сгинет враг, и сгинет даже вражья тень.
Если прояснится даль не до конца -
Сын узнает песню эту от отца.
Мы писали кровью, кровью не свинцом,
Это не синичка свищет над крыльцом.
Это в старом гетто скорбный наш народ,
Сжав в руках гранаты, песнь свою поет.
Никогда не говори - не позабудь! -
Что идешь ты в свой последний грустный путь.
Он придет, пробьет великий этот час -
Простучат шаги: "Мы здесь. Мы судим вас!"
* traduzione spagnola
NUNCA DIGAS
Nunca digas que esta senda es la final.
Acero y plomo oculta un cielo celestial.
Nuestra hora tan sonyada llegara,
redoblara nuestro marchar "!Henos aca!".
Desde las nieves a las palmas de Sion,
henos aqui con el dolor de esta cancion.
Mas donde nuestra sangre caiga o caera,
Nuestro valor, nuestro heroismo brotara.
La luz del alba nuestro dia alumbrara,
con el ayer al enemigo borrara.
Pero, si tarda, pasara nuestra cancion
como consigna de una a otra generacion.
Con sangre y plomo esta cancion escrita esta.
No es la de un pajaro que vive en libertad,
sino de un pueblo que entre muerte y destruccion
canto con armas en la mano esta cancion.
Y nunca digas que esta senda es la final.
Acero y plomo oculta un cielo celestial.
Nuestra hora tan sonyada llegara,
redoblara nuestro marchar "!Henos aca!".
* traduzione portoghesa
NÃO DIGA JAMAIS
Não diga nunca que este é o nosso último caminho
Ainda que as nuvens escondam o horizonte
Virá ainda a nossa hora tanto esperada
Ressonará o nosso passo ainda “estamos aqui”
Das terras de verdes palmeiras até as terras de brancas neves
Non viremos com a dor do nosso sofrimento
E onde caiu cada gota do nosso sangue
Ali mesmo florescerá a nossa coragem, o nosso heroismo
Esta canção foi escrita com o sangue, não com tinta,
não é uma canção de um pássaro livre
é escrita por um povo preso dentro de muros
e a cantou com o fuzil na mão
O sol da manhã iluminará como ouro o nosso hoje
E o nosso ontem desaparecerá com o nosso inimigo
Mas, ainda que o sol e a alvorada tardem
Como um mandamento, esta canção passará de geração em geração.
Não diga nunca que este é o nosso último caminho
Ainda que as nuvens escondam o horizonte
Virá ainda a nossa hora tanto esperada
Ressonará o nosso passo ainda “estamos aqui”
*
fonte: CANZONI CONTRO LA GUERRA
http://antiwarsongs.org/
*
Nessun commento:
Posta un commento